Call Me by Your Name

1983 yazı, Kuzey İtalya. Elio ve Oliver... Perdeye sığmayıp seyircisinin gönlüne taşınan ve orayı pelteye çeviren nazenin bir aşk öyküsünün iki başkahramanı onlar. Sahi, neydi aşk? Bütün mantıkların ve ahlaki teamüllerin uzağında en saf duyguların peşinden gidip sevgiliye sarılma, onu öpme, sadece onunla birlikte olma özlemi miydi? İkiyken ve ayrı ayrı mutsuzken bir ömür boyu yekpare ve mutlu kalma arzusu muydu yoksa? Belki de basitçe sevgilinin elinden iştahla yenilen kutlu bir meyveydi o. Dudağın kenarından suyu akan tatlı yumuşak bir şeftaliydi belki, vuslatı çağrıştıran... Yaz geri gelsin, şeftaliler olgunlaşsın ve biz dalından koparıp yine yiyelim. Ağustos böcekleri yeniden ötüşsün etrafımızda. Meltem rüzgarları ılık ılık esip ruhumuzu okşamaya devam etsin. Akşam yemekleri hafif bir müzik eşliğinde bahçede yenilsin, yavaşça ve huzurla. Nehre yüzmeye tekrardan gidilsin. Islak bedenlerimiz birbirine değsin ağaçların altında. Ve biz yeniden ilk aşkın rüzgarına kapılıp sarhoş olalım, bile isteye yine ve yeniden bir akarsu gibi birbirimize karışalım. Yine ve yeniden. Elio ve Oliver gibi sevdiğimizi kendi adımızla çağıralım... Aşka ve diğer birçok güzelliğe inancımı yitirdiğim, kuruyup taş kestiğim, mutsuz, hayalsiz bir insancığa dönüştüğüm bu dönemde sinema salonunda büyüleyici bir deneyim yaşatıp beni ölüm uykusundan uyandırdığı için Call Me by Your Name'e şükran borçluyum. İzlediğim günden beri midemde kelebekler uçuşuyor ve hala kıpır kıpırım. Aslında çok fazla şey söylemeye gerek yok. Son yılların en iyi queer sinema mahsulü bu, hatta en iyi aşk filmi desek yerinde bir tespit yapmış oluruz. Arttırıyorum, hatta ve hatta son yılların en iyi, en değerli filmi var karşımızda. I am Love ve A Bigger Splash gibi filmleriyle sevdiğimiz yönetmen Luca Guadagnino harika bir duygu dinamiği yakalamış. Çok içten ve çok masum. Müthiş bir sinemasal haz ve zarafetle işlediği her bir sahne tablo gibi adeta. Aşka gelip hislenmemek inanın mümkün değil. Yetmiyor, candan bir baba monologuyla midenize bir yumruk indirip, finaldeki şömine sahnesinde de sizi ebedi hüzne boğarak kalbiniz kırık bir biçimde rutin hayata geri uğurluyor. André Aciman'ın aynı adlı romanından uyarlanan Call Me by Your Name vuslata erememenin, içte kalan ukde ile acıyı unutmak yerine onu ağırbaşla karşılayıp sindirerek büyüyebilmenin anlatısı. Ailesiyle beraber yaşayan 17 yaşındaki müzisyen bir delikanlı (Elio - Timothée Chalamet) eve misafir gelen doktora öğrencisi genç bir adama (Oliver - Armie Hammer) karşı önce duygusal sonra da tensel bir arzu duymaya başlıyor. Gittikçe şiddetlenen hislerinin karşılıksız olmadığı anlaşılınca bu arzular zaman içinde kırılgan bir sevdaya evriliyor. İkili arasında vuku bulan yaz aşkı tüm katmanlarıyla en elzem ve en samimi anları sunularak sahici bir tematikle perdeye yansıtılmış. Elio'nun kendini keşfediş serüveni de güzelce araya serpiştirilmiş. Guadagnino'nun çarpıcı gözlemleri Chalamet'in yeteneğiyle buluşunca onun ilk heyecanı adeta gözlerimizin önünde ete kemiğe bürünüyor. Ben uzun zamandır enerjisini bu denli geçirip seyirciyi ekranın içine vakumlamayı başarabilen bir film izlememiştim. Resmen gri dünyanızdan çıkıp o sıcacık iklime gidiyor ve 2 saat boyunca Elio ile Oliver'ın peşine takılıp keşfe çıkıyorsunuz. Kah rengarenk dökümlü gömlekleri sırtınıza geçirip dans ediyorsunuz, kah kendinizi serin sulara bırakıp onlarla birlikte gündüz düşlerine dalıyorsunuz. Film hiç bitmesin, bir ömür boyu o yaz mevsiminde kalalım, olmaz mı? Düşten uyandığınızda o özel yaz, kara kışa dönmüş olacak çünkü. Şöminenin başında içine içine ağlayan Elio'yu göreceksiniz. Onu teselli edecek cümleler bulamayacaksınız belki, ama sıkı sıkı sarılıp onunla beraber ağlayabilirsiniz. İyi gelecektir diye düşünüyorum. Eve döndüğünüzde Sezen Aksu'dan Küçüğüm'ü de dinleyebilirsiniz Elio'yu özledikçe...

"Ne kadar az yol almışım, ne kadar az yolun başındaymışım meğer.

Elimde yalandan, kocaman, rengarenk, geçici oyuncak zaferler...

Küçüğüm, daha çok küçüğüm..." 

Neler İzledim?

Merhabalar. Yine uzun bir süre uzak kaldım buralara. Bu ayın başında yolum Eskişehir Film Festivali'yle kesişti. Öyle muhteşem bir programı olmasa bile nefsimi körelttiğini söyleyebilirim en azından. Birkaç güzel filmle doldurdum ceplerimi. Sizlere de anlatacaklarım var...

Gurur Tablosu

İki gün evvel kazananlarını duyurduğum Sinemarquez Ödülleri'nin 5 yıllık mazisi var. 2011 ve 2010 sezonlarının da yolda olduğu ödüllerimin top 10 filmleri nelermiş şöyle bir bakayım, hatta bir postta hepsini toplayıp sizlerle de paylaşayım istedim. 2012 - 2016 sinema yıllarının en beğendiğim 50 mahsulü aşağıda en az sevdiğimden en çok sevdiğime doğru sıralanmış halde. En az sevdiğim dediğime de bakmayın, zira 50. sıradaki filmle bile ciddi gönül bağım var. İzlemeyenler ve merak edenler için imdb profillerini de ilintiledim filmlere, ziyaret edebilirsiniz. Ben sanırım en çok 2013 sezonunu sevmişim. 

Sinemarquez Ödülleri'16

Banner fotoğrafımızın uydurukluğunu ve Beylikdüzü Metrobüs Durağı stilini lütfen mazur görünüz efenim. Sinemarquez Ödülleri, son yıllardaki tercihlerini gözlerimi saniyede 20'şer kez devirerek karşıladığım, Oscarlara, Altın Kürelere, Altın Palmiyelere, Altın Ayılara, Césarlara ve bilumum ödül listelerine "öfff, ne gerzek seçimler bunlar yahu, iş başa düştü" şeklinde tepkiler verip meydan okumam sonucunda doğdu. İtiraf etmek gerekirse, öyle çok büyük bir okuyucu kitlesi de olmayan blogum ile sezon filmlerini tüm pespayeliklerine rağmen yılmadan takip etme aşkımı sırf bu eğlencemi sürdürebilmek için diri tutuyorum. Aşağıda 14 ayrı kategoriye bölünmüş ödüllerimi bulabilirsiniz. Ben Cannes mantığıyla farklı dallarda apayrı işleri taçlandırmayı seviyorum. 2016 film sezonunda da bana göre ön plana çıkıp parlayan tek bir yıldız olmadığı için yine her filmi sadece bir veya iki kategoride ödüllendirmeyi tercih ettim. Hepsi benim zevkim, benim tercihim. Hepsi benim çocuklarım (?). Kazananlara benden birer öpücük, candan bir sarılış gidecektir muhakkak. İlk onda tembelliğimden ötürü henüz izlenimlerimi paylaşamadığım 3 adet film göreceksiniz (hatta ipi göğüsleyen film de bunlardan biri). Önümüzdeki günlerde onlar hakkında keseceğim ahkamları da bloga eklemeyi umuyorum. Öncelikle ödül listelerimi paylaşmak istedim. E haydi buyursunlar o zaman... 

Jackie

Jackie için kısaca bir halet-i ruhiye filmi denilebilir aslında. Spot ışıklarının altına itilmiş, milyonların gözü üzerine çevrilmiş yaslı bir kadının zifiri karanlığa gömülmüş ölgün ruh halini izliyoruz sadece. Amerikan Başkanı John Fitzgerald Kennedy'nin 1963'te kurban gittiği korkunç suikasta ve sonrasındaki cenaze törenine kadar geçen yas sürecine, gençliği güzelliği ve şıklığıyla nam salmış first lady Jacqueline Kennedy'nin gözünden, çarpık ve baş döndürücü bir kurguyla bakmamızı sağlıyor film. Suikastın ardından cehennem simülasyonuna programlanmış Beyaz Saray'da zebaniler devletin bekası için halef başkanın yemin zırvasına odaklanmış, ablak suratlı yeni first lady duvar kağıtlarını değiştirmenin derdine düşmüşken; Jackie yapayalnız bir halde matemine bir anlam vermeye, iki küçük çocuğuna babalarının ölümünü anlatmaya çalışıyor. Yönetmen Pablo Larrain, biricik first lady'yi Beyaz Saray'ın salonlarında pahalı mobilyaların, kadife perdelerin arasında, stilize kıyafetlerin, siyah tülden şalların içinde, kendisine musallat olan eski başkanların ruhlarıyla beraber içkisini yudumlarken, hıçkıra hıçkıra ağlarken, ve evet kafayı yerken resmediyor. Kocasının, kollarının arasında can verdiğini, kurşunlanmış beyninin parçalarının meşhur pembe elbisesine, naylon çoraplarına yapıştığını ve kan gölüne dönen arabanın içinde yolculuğa bir müddet daha devam ettirildiğini hesaba katarsak Larrain'in anlatı için meczupluğun sınırlarında gezinen bir konsept seçmesine hak vermek lazım. Jackie, bu kasveti bol janjanlı tablonun içinde ayaklı bir bibloymuşcasına geziniyor. Alabildiğine işlevsiz. Bulunduğu ortama yakışıyor, hacimsel olarak yer kaplıyor belki ama ruhsal manada yok hükmünde. Yine de eşinin hatırasına sahip çıkmak için var olmaya çalışıyor, yaşadıklarının sahiciliğini hazmedebilmek için etrafındakilere hissettiklerini tüm çıplaklığıyla anlatıyor, böyle anlarda kimimizin çenesi açılır ya hani o hesap. Arada kah silikon yatağına uzanıp, kah yerdeki el emeği dokuma halısına devrilip derin bir sükunet içerisinde sinir krizleri geçiriyor. Jackie'nin tüm travmaları mekanla ilintili gerçekleşiyor yani. E tüm bu paket Natalie Portman'ın harika oyunculuğuyla kesişince de filmden etkilenmemek mümkün değil. Lakin çok kısır bir senaryoya sahip Jackie, bundan da bahsetmek lazım. Olaylar bir röportajın çevresinde belgesel tadında ağır aksak ilerliyor. Bir de filmin içindeki karakterlerin söyledikleriyle işaret ettikleri bambaşka şeyler olunca ve ağızlardan sürekli kasıntı bir biçimde özdeyişvari bölük pörçük replikler dökülünce soğuyorum ben izlekten. Bu film diyalogsuz olsaydı belki, Mica Levi'nin arka fonda çalan endişe verici müzikleriyle beraber bir girdapmışcasına daha çok içine çekip sürükleyebilirdi seyircisini.  Larrain öyle bir atmosfer yaratmış ve kadraja aldığı her objeye matem havasını öylesine sindirmiş ki durumun vahametini salt görüntülerle anlıyorsunuz zaten, laf kalabalığına gerek yok. Ancak tabii bu haliyle bile benden yüksek bir not koparmayı başardı film, hakkını teslim etmeliyim... Yarasın! (B+)

.

Loving

Aşkın renk, dil, din, millet, cinsiyet tanımadığının sinemada kendine yer bulmuş belki de milyonuncu örneği Loving. Ama milyonda bire imza atarak sahneyi mesaj kaygılarından daha çok sevginin en sade, en olağan dışavurumuna bırakıyor. Mildred ile Richard Loving çiftinin devlet ve toplum düzenine karşı onyıllar sürmüş hukuk mücadelesinin satır aralarını izliyoruz filmde. Amerikan yasaları üzerlerine vazifeymiş gibi beyaz adamla siyahi kadının evliliğini ayıplamakla kalmamış, çiftin yatak odalarına müdahil olma dangalaklığına (affedersiniz) kadar vardırmış işi 60'lı yıllarda. Bunları da içeriyor film elbette. Fakat mahkeme salonlarında yatıp kalkan, ırkçı saldırılara ağız dolusu küfürler savurmamız için pusuda bekleyen bir anlatı değil buradaki. Bunların ötesinde, meyveler vermiş sıradan bir evliliğin gündelik işleyişi ön planda daha çok. Yönetmen Jeff Nichols  önemsiz şeylerin, tali duyguların, küçük mutluluk ve mutsuzlukların doğal tematiğine çevirmiş kamerasını. Böylece çok daha güzel bir seyirlik çıkmış ortaya. Bir tarafta çocukları ve karısı için endişelenen, onları her türlü kirli bakıştan muhafaza etmeye çalışan, bundan mütevellit içe kapanan bir adam (Joel Edgerton); diğer tarafta da yanlış bir şey yapmadıklarının farkında olan ve göz önünde olmaktan çekinmeyen cesur bir kadın (Ruth Negga) var. Hır gür içinde günah çıkaran şiddet dolu mizansenlere hiç gerek yok, onların arasındaki samimi denge yetiyor seyirciye. Zaten çektikleri sıkıntıları sebat ve aşkla nasıl bertaraf edebildiklerini anlamak isteyenler için çiftin yemek sofrasında bile her an evimiz basılabilir diye diken üstünde otururken, birbirlerine gülümsemekten vazgeçmemeleri kafi kanımca. Akademi'nin geçen yılki #OscarsSoWhite çığırtkanlığından sonra zemin o denli müsaitken bu yıl Fences ve Hidden Figures gibi siyahi menşeli vasataltı işleri aday edip Loving'i görmezden gelmesine şaşırmamalı. Zira onlar gözyaşları eşliğinde haykırılan didaktik monologları ve köpürtülmüş dramatik sahnelerin vuruculuğunu tercih ederler daha çok. Loving'in gürültüden uzakta usul usul yakılmış ağıdını anlamlandırabileceklerini sanmıyorum. Neyse. Ruth Negga'nın çemberin içinde kendine yer bulabilmesine sevinelim biz en azından. (B+) 

Manchester by the Sea

Tek bir kıvılcım yetiyor tüm hayatımızı ansızın söndürmeye. Bir bakmışız dünyamız altüst olmuş, yapayalnız kalmışız koca evrende. Her yeni gün bir öncekinin aynısı artık: kuru, ıssız ve çekilmez... Belki fazla kaderci gelecek sözlerim ama yine de baş aşağı da olsa, yere paralel bir şekilde de sürse kanıksayıp yaşamaya, nefes almaya devam ediyoruz birçoğumuz. Tuhaf. Çünkü, dünyamızı başımıza yıkacak olayların vuku bulma ihtimali bile kanımızı dondururken; gün içinde sürekli aman şöyle olursa mahvolurum, onu kaybedersem yaşayamam vesaire gibi kat'i söylemlerde bulunurken kendimizi farkında olmadan hazırlıyoruz felaketlere. Sonra trikotajla hiçbir ilgisi olmayan zalim kader yine ağlarını örüyor, musibet okları yayından çıkıp sırtımıza saplanıyor ancak bir türlü can bedenden çıkmıyor işte. Sahiden insanoğlu her şeye alışıyor, her şeye göğüs geriyor...  Manchester by the Sea, alışmak ne menem şeydir, ne derecede alışılır, ne yapmalı da iyileşmeli, acılarımız zamanla diner mi gibi sorular sorduruyor seyirciye. Öyle yaşamın içinden bir hikayesi var ki, tek ve evrensel bir cevapla geçiştirmek mantıksız kalır, aradığımız yanıtlar da kendimizde saklı esasen. Deneyimlediklerimizde ve tosladıklarımızda hatta. Seyir devam ederken bir yandan da empati mekanizmamızı açık tutup olanlar karşısında mübalağalı hislenmemiz de bu yüzden sanırım. Sokakları denize açılan bir kasabaya geri dönüşün, her köşe başında acı bir hatırayla karşılanışın ve her seferinde yeniden parçalanıp yeniden toparlanışın öyküsü bu. Lee (Casey Affleck) deneyimlediği ve tosladığı sıkıntılar sonrası terk ettiği memleketine kardeşinin ölümü üzerine geri dönmek zorunda kalıyor. Önce cenaze merasimini tertipleyecek sonra da abisinin vasiyetine sadık kalıp yeğeninin (Patrick - Lucas Hedges) bakımını üstlenecek. Manchester'da olmak öyle zor ki onun için aldığı nefes zehir geliyor sanki, kapanmayan vicdan muhasebelerinin, peşini bırakmayan yaşanmışlıkların ağırlığı altında un ufak oluyor. Geçmişteki trajedileri flashbacklerle sürekli hatırlatıp seyirciye de neye uğradığını şaşırtıyor yönetmen Kenneth Lonergan. Lee'nin hayata karşı sakil duruşu, rüzgarda savruk başına buyruk oluşu ve arka fondaki Albinoni klasiği de gam yüklü belleğin tavanarasında gezinirken daha bir anlam kazanıyor. Onun geçmişi tren enkazı adeta. Yaraları deşildikçe, karanlık virajlara inildikçe yüreğimiz yana yana anlıyoruz bunu. Yalnız, filmin melodram yüklü, salyalı sümüklü, sinsi bir aile draması olduğunu sanmayın. Yaşananlar karşısındaki tepkiler son derece insani, sade ve metanetli burada. Mesken seçtiği şehirden ilham alınarak havadar, steril ve pürferah bir ortam yaratılmış. Bu ortamda başa gelen her şey çekiliyor sine sine. Ağlanıyor elbette, ağlamadan rahatlamak mümkün mü? Ama dökülen gözyaşları da alabildiğine ekonomik ve vakur bir dik duruşla harcanıyor. Olsun, ne hacet var aksın gözyaşlarımız aslında. Kurusun göz pınarlarımız. Sonunda birbirlerine tutunan amca-yeğenin ağır zayiat verdiği Manchester savaş meydanından yine birbirlerinin yaralarına üfleyerek çıkışını seyretmenin yüreklere serptiği bir damla su her şeyi unutturur. Bir damla su denize karışırsa acısını, yalnızlığını unutup uçsuz bucaksız göklerle arkadaş olur. İnsan işte. Ne yaşanırsa yaşansın kök salmaya, cılız bir umutla yeşermeye ve gün be gün çiçekler açmaya devam ediyor, ve edecek de. Bir yanı hep eksik kalsa bile... Lee de öyle yapacak. (A+)

La La Land

Ahh... Bu "rüyalar gerçek olsa seni her gün görürdüm, o incecik beline sarılarak yürürdüm / sabah olmasın diye güneşi durdururdum, yanardağlarda tüten ateşi söndürürdüm" mottolu La La Land hakkında ne yazsam bilmiyorum. Böyle girdiğime bakmayın, elbette beğendim. Hem de çok. Hatta yarattığı rengarenk karnaval atmosferini öyle sevdim ki ekranın içine cumburlop dalıp o cıvıltıya müdahil olamadığım için çok üzgünüm şu an. Bıraksalar gıkımı bile çıkarmadan tüm ömrümü Los Angeles'ta bir sokak lambası olarak tüketebilirdim. Filmden çıktıktan sonra eve dönüp koltuğa yığılarak mandalina emiklemekten daha keyifli bir aktivitedir diye düşünüyorum en azından. Neyse. Hollywood film stüdyolarından hoş bir seda bahşediyor La La Land kulaklarınızın hatta gönüllerinizin pasını silmek için. Hayallerinizin peşinden koşun diyor. Diyor demesine ancak hayalleriniz her zaman istediğiniz formda gerçekleşmeyebilir, buna hazırlıklı olun ve sakın vazgeçmeyin diye de mesajını eklemeyi ihmal etmiyor. Los Angeles'ın ruh okşayan sarhoş esintili, müzikal akşam karanlığında dans eden iki hayalperest: Mia (Emma Stone) ve Sebastian (Ryan Gosling). Biri aktris olma heveslisi, diğeri de gönül verdiği caz müziğe yeni bir soluk getirmeye niyetli. Aşık oluyorlar. Tutkulu düşler, anlık sevinçler, kıpır kıpır danslar ve harika şarkılar karışıyor aşklarına film boyunca, hayal nerede bitiyor gerçek ne zaman başlıyor anlamanın imkanı yok. Arka fonda da geceleyin bile maviliğinden ödün vermeyen yıldızlı tanrısal gökyüzü! Gökyüzü hepimizin elbette, ama hayalleriyle yaşayan insanlar onunla daha çok haşır neşir, değil mi? Öyle bir gökyüzü ki bu, La La Land’in dingin, düşsel notalarına ilahi bir zevk katıyor. Ön plandaki ikiliye ve tabii ki seyirciye de aşka gelip kayan yıldızların arasında memnuniyetle uçuşmak kalıyor haliyle. Gerisi ise baki mutluluk… Damien Chazelle’i eski görkemli Hollywood müzikallerini 2016 dijital sinemasında yeniden dirilttiği için takdir etmemek olmaz. Gerçekten o peri tozlu, naif - nostaljik havayı her kareye sindirmiş. Sinema için uyanıkken rüya görmek derler ya hani bir nevi, hah işte bu deneyimi iliklerinize kadar hissettiriyor Chazelle. AMA... Tüm bu temaşayı çocuksu bir heyecan ve acemilikle işlerken özellikle kalabalık sahnelerin yönetimindeki yetkinsizliği, senaryonun ucuzluğu ve ana karakterlerinin tek boyutluluğu da göze çarpıyor. Ha, bunlar büyüyü bozuyor mu peki? Kesinlikle hayır. Film bittiğinde hayaller gerçek olsa diye iç geçirmeyen bizden değildir! (A-)

Son olarak fragmanı da paylaşayım, havamızı bulalım.

Christine

“Haber spikeri Christine Chubbuck, bu sabah Kanal 40’ta canlı yayınlanan bir sohbet programında kendini vurdu. Sarasota Memorial Hastanesi’ne kaldırılan Chubbuck’ın kritik durumu devam ediyor.”  
15 Temmuz 1974.

Bu haber pasajını intiharından sonra yerine gelecek olan spikerin okuması için bizzat Christine Chubbuck'ın yazıp ardında bıraktığı biliniyor. Öngördüğü gibi de oluyor: Chubbuck sabah kuşağında canlı yayınlanan "Suncoast Digest" programında aniden çantasından çıkardığı tabancayı kulağının arkasına dayayıp bir saniye bile düşünmeden tetiği çekiyor, sonrasında bilinci kapalı bir şekilde kanlar içinde hastaneye kaldırılıyor ve akşam haberlerinde spiker onun yazdığı metni okuyarak Chubbuck'ın ölümünü duyuruyor... Bu tatsız önbilgiyi paylaşmamın seyir zevkinize ket vuracağını düşünmeyin sakın, çünkü bu filmin ne  olursa olsun insanı hazırlıksız yakalayacak dehşetengiz bir dokusu var. Antonio Campos'un yönettiği Christine, televizyon tarihine geçen bu ürkünç hadiseyi ve perde arkasında yaşananları anlatıyor. Odağına aldığı yılgın ruh gibi yılgın ve yine en az onun kadar içine kapanık, basık bir film bu. Biraz karanlık, biraz delişmen ve fazlasıyla da kötücül. Kapılarını öyle sert kapatıyor ki size, dünyasına katılmak namümkün bir hal alıyor. Ama parolayı biliyorsanız eğer (ki parola depresyonun ta kendisi), halet-i ruhiye tanıdık geliyorsa intihar kulübünde sandalyeniz hazır. Christine'ın dur duraksama bilmeyen nevrozları ve paranoyaları göz göre göre saplanıveriyor ciğerinize. İlk temasta usulca açıyor onulmaz yarasını. Tıpkı kendisinin tek sıkımda işini hallediverdiği gibi. Temiz. Beyne saplanan tek bir kurşun. Ve öldün. Evet. Bu denli çabuk işte dünya sahnesinden el etek çekme süreci. Ama öncesindeki süreç öyle sancılı ve uzun ki izlerken bile yıpranıyorsunuz. Bir sahnede "benim hayatım resmen bir lağım çukuru" diye bağırıyor Christine annesine, "kokudan rahatsız olduğun için üzgünüm ama arada çıkış kapağını bulup kaçabilmen güzel olmalı" diyor. Kendisi ise mütemadiyen acı içinde, ve oradan bir yere kıpırdayamıyor maalesef. "Düşünce yapını değiştirmen lazım, insan isteyince her şeyi başarır" gibi beylik laflar inadına kanatıyor ruhunu. Çektiği kalp ağrıları yetmezmiş gibi bir de fiziksel sancılar peydah oluyor başına üstelik. Christine'ı gitgide içine kapatan onu yoran, sindiren kara deliğin hacmini ve kapılmamak için sarf ettiği son çırpınışları, yaşamın kıyısından kayıp tökezleyerek aşağı düşmemek için adımlarını sağlam atan ve daima bir yerlere bir şeylere tutunma ihtiyacı hisseden insanlar daha iyi anlayacaktır. Neşeli kişiliklerin hazmedebileceğini ve içselleştirebileceğini sanmıyorum ben bu öyküyü. Öte yandan Christine'ın eylemi bütünüyle kişisel bir mesele de değil. İşini zorlaştıran kaos sevici kanal yönetimine ve Amerikan sansasyonel haberciliğine bir ders veriyor ölümüyle. Onları kendi silahlarıyla vuracak bir intihar saldırısı bu tabiri caizse, ama kan gövdeyi götürdükten sonra da yok olan yalnızca kendisi olacak. Burada yönetmenin spot ışıklarını özellikle intihar sahnesine çevirip seyirciyi terörize ederek etkileyici olmanın ekmeğini yeme çabası benim de midemi bulandırdı biraz. Fakat onun dışında her anını soluksuz izlediğim için görmezden geliyorum. Tabii beni yaralayan, boğan, nefessiz bırakan en büyük detay da Rebecca Hall'un akıllara zarar oyunculuğuydu, belirtmeden geçmeyeyim. (A-)

Meryl ve Florence Foster Jenkins

Meryl Streep... Yaşayan en yetenekli aktris kuşkusuz. Geçtiğimiz haftaki Altın Küre Ödül Töreninde Cecile B. DeMille Yaşam Boyu Başarı Ödülü'yle kariyerinin bir kez daha taçlandırıldığını duymuşsunuzdur siz de. Kırkı aşkın senedir devam eden sanat yaşamı için dünya üzerindeki hangi methiyeleri düzersem düzeyim hepsi ucuz kalacak, şanına pırıltısına yakışmayacak biliyorum. O yüzden onun ödülünü almak üzere Mamma Mia! film müziği eşliğinde sahneye çıktığı esnada salondan çekilmiş birkaç fotoğraf karesini paylaşıp geçeceğim basitçe...  

Toni Erdmann

Rutine hareket kazandırmak... Belki milyonuncu kez yaptığın şeyi (misal; işini) artık olması gerektiği gibi değil de istediğin gibi, içinden geldiği gibi yapmak. Zevkle, neşeyle, mutlulukla... Gülmek, gülümsemek, gevşek olmak aslında ne kadar kolay şeyler. Ve etkileri de ne kadar mucizevi. Hiçbirimiz sonsuza dek yaşamayacağız, bunca koşuşturmanın, çabalamanın kime ne faydası var ki? Eve taşıdığımız eşyaları şöyle bir ağız tadıyla kullanamıyorsak, kendimize, ilgi alanlarımıza ve sevdiklerimize vakit ayıramıyorsak kazandığımız paraların, tırmandığımız kariyer basamaklarının ne önemi var? 21. yüzyıl kapitalist iş dünyasının mensuplarına yaptığı en büyük kötülük onları birbirlerinden uzaklaştırmak olsa gerek. İnsanız ve birbirimize iyi geliyoruz halbuki. Birbirimizde hayat buluyoruz. Birbirimizin hayatlarına dokunuyoruz. Ama galiba en çok ailemizin... Nitekim uluslararası bir firmada yönetici olarak çalışan, kurumsal kimliği öz benliğini katletmiş, bu sebeple ailesini ve tüm sosyal çevresini ihmal etmiş işkolik bir kadının (Ines - Sandra Hüller) sessiz haykırışlarını da yalnızca babası (Winfried - Peter Simonischek) işitiyor ve kızını kapıldığı çarktan koparıp hayata döndürmek, onu mutlu etmek için kollarını sıvıyor. Üstelik bu mukaddes yolda kullanacağı malzemeler de bir takma ad, bir takma diş, bir peruk, birkaç bayat espri ve dev bir sarılıştan ibaret. Bu kadar basit. Ölgünleşmiş rutini canlandırmak, kızının bireysel kimliğini yeniden diriltmek için sevgiyle desteklenmiş mizahın gücü yeter de artar bile. İş dışında hiçbir şey yapmayan, doğum gününü bile iş arkadaşlarıyla ayaküstü kutlamaya hazırlanan Ines'in yaşamı stres dolu ve kaskatı. Bütün o toplantıların, sunumların, iş yemeklerinin, uzun telefon görüşmelerinin ve takım ruhu zırvalarının arka planında uçsuz bucaksız bir yalnızlık gördüm ben. Babası ise tam tersine hayat dolu, sevgi dolu... Kendisine yarenlik eden kör gözlü ihtiyar köpeği öldüğünde bile yalnız kalamıyor. Hayatının her anına sinmiş muziplikler ile karşısına çıkan herkesle ahbaplık kurabilecek kadar da dünya insanı. Kızının hayatına da bu sayede entegre olabiliyor, hem de onun tüm karşı koyuşlarına rağmen. Zira kaleyi içten fethetmeden amacına ulaşması mümkün değil. Finale doğru uhrevi bir boşalma anında bağır çağır icra edilen "Greatest Love of All" şarkısı oradan sonra artık hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağına işaret ve babanın nihayet kızının zincirlerini kırmayı başardığının da kanıtı. Filmin yaratıcısı Maren Ade, birbirlerini pek seven ama birlikte de yapamayan bu iki aykırı ruhtan, samimiyetinden katiyen şüphe etmeyeceğiniz sıcacık bir baba - kız portresi çizmiş, helal olsun. İçinize işliyor. Tüm elemini - kederini mizahla yoğurduğu için de uzun süresine rağmen bunaltmıyor. Toni Erdmann'ın "yaşamaya geldik, sürekli bir şeyleri halletmek zorunda değiliz" yönündeki telkinleriyle etrafınızdaki kariyer kumkumalarını da tanıştırın lütfen. Ben öyle yapacağım. (A)